चला तुतारी फ़ुंकूया

मराठी भाषेत तीन वृत्तवाहिन्या आहेत. निदान मला तरी तेवढ्याच बघायला मिळतात. या तिघांची आपापली घोषवाक्ये सुद्धा आहेत. स्टार माझाचे घोषवाक्य आहे ’उघडा डोळे बघा नीट’ तर झी २४ तासचे आहे ’एक पाऊल पुढे’ आणि कायबीइन लोकमतचे घोषवाक्य आहे ’चला जग जिंकू या’. चटकन त्यातली सलगता लक्षात येत नाही. ज्या क्रमाने मी ती घोषवाक्ये लिहिली आहेत तशीच बारकाईने वाचली तरी त्यातली गम्मत लक्षात येऊ शकेल.

यातला पहिला म्हणतो डोळे उघडे ठेवा आणि नीट बघा. याचा अर्थ त्यांना आपला प्रेक्षक नीट कार्यक्रम बघत नाही तर नुसतेच चॅनेल लावून त्याकडे दुर्लक्ष करतो याची पक्की खात्री दिसते. ती असायला हरकत नाही. पण निदान त्यांनी तरी लोकांना बातम्या दाखवण्याआधी जगाकडे डोळे उघडून नीट बघावे अशी अपेक्षा करणे चुक ठरेल काय? पण मराठी भाषिकांचे तेवढे नशीब कुठले? ’खांडेकर प्रसन्न’ झालेले सगळेच कार्यक्रम डोळे मिटून प्रक्षेपित होत असतात. मग बिचाऱ्या आसबे सरांना आपला प्रताप दाखवून प्रसन्नाचे डोळे उघडावे लागतात. आणि त्यासाठी त्यांना स्वत:लाही कसेबसे आपले डोळे उघडे ठेवावे लागतात. ’नीट समोर कॅमेराकडे’ पहावे लागते. अर्थात त्यामुळे आसबे सर प्रेक्षकांना नीट दिसत असले तरी त्यांना जग नीट दिसत असतेच असे बिलकुल नाही. अधुनमधुन हाका मारून प्रसन्नाला या सरांनाच प्रसन्न करून घ्यावे लागते. कधीकधी तर आसबेना जागे व त्यांचे डोळे उघडे ठेवण्यासाठी खुद्द खांडेकरांनाच हजर रहावे लागते. त्यामुळे हे घोषवाक्य आसबे सरांसाठीच आहे काय अशी शंका येते.

दुसरा चॅनेल आहे झी २४ तास. त्यांचे घोषवाक्य आहे ’एक पाऊल पुढे’. ते असायला हरकत नाही पण त्यासाठी आधी पहिले पाऊल तरी उचलायला हवे ना? कालपरवापर्यंत यांची साधी वेबसाईट सुद्धा तयार नव्हती. चार वर्षे वाहिनी सुरु होऊन उलटली त्यानंतर वेबसाईट; याला पाऊल पुढे म्हणायचे असेल तर पाऊल म्हणजे काय असते? एक मात्र खरे की बाकीच्या चॅनेल इतका आगावूपणा या वाहिनीवर अनुभवास येत नाही. त्यात त्यांचे पाऊल अगदी मागेच असते. आणि त्यातल्यात्यात त्यांचे कुठल्या बाबतीत ठाम मत सुद्धा नसते. बाकी वाहिन्यांएवढा गोंगाट गोंधळ सुद्धा नसतो. थोडक्यात इलेक्ट्रोनिक माध्यमात एक पाऊल मागे अशीच त्यांची स्थिती आहे.

तिसरी आणि शेवटची आहे कायबीइन लोकमत वाहिनी. त्यांची गोष्टच जगावेगळी. हातवारे हावभाव करीत देहाला हेलकावे दिल्याशिवाय त्यांना बातमी प्रेक्षकाला दिसत नाही असेच वाटत असावे. जगात काही घडो ना घडो त्यावर यांचे ठाम मत तयार असते. जणुकाही लोकमतवर बातमी दिसावी म्हणुन जगात सर्व घडत असते, नाहीतर काही घडलेच नसते अशा थाटात या वाहिनीचे लोक वहावत असतात. माणुस किती प्रकारे हात हलवू शकतो, याचे प्रात्यक्षिकच त्यावर बघायला मिळत असते. मला तर वाटते, निखिलचे हात बांधून ठेवले तर ’आजचा सवाल’ ऐकूच येणार नाही. कुलकर्णी हिचे नाव आरती का आहे ते तिच्या हात ओवाळण्यावरुन लक्षात येते. आधी पाच बोटांवर बोटे, मग डावा हात दोनदा पुढे मग पुन्हा बोटावर बोटे आणि मग उजवा हात पुढे. आणि असे देहाला हेलकावे दिल्याशिवाय बघणऱ्याला बातमी ऐकूच येत नाही असे त्यांचे ठाम मत असावे बहुधा. नकलाकार जसे जागच्याजागी उभे राहून हातवारे करीत चालल्याचा आभास निर्माण करतात तसाच एकूण अविर्भाव असतो. त्यातुन त्यांना जग जिंकायचे आहे.

आता अशा या घोषवाक्याचे एकत्रित वाचन करुन त्यातला अर्थ काय लावायचा? "उघडा डोळे बघा नीट" समोर खड्डा आहे याची खात्री करुन घ्या आणि मगच "एक पाऊल पुढे" टाका. मनात शंका आणू नका. "अचूक बातमी ठाम मत" याची मनाशी खात्री बाळगा. बाहेरच्या जगाशी आपला काडीमात्र संबंध नाही. छान आपल्या कल्पनाविश्वात रमायचे. लढे काल्पनिक आणि शत्रू काल्पनिक, मग चिंता कसली? सर्व काही सोपे आहे. "चला जग जिंकू या". जगाला वाटेल आपण खड्ड्यात पडलो आहोत. त्यांची फ़िकीर आपण कशाला करायची? सत्य व वास्तवावर बहिष्कार घातला मग आविष्कार स्वातंत्र्याचे जग आकारास येते आणि तेच वास्तव जग आहे याबद्दल ठाम मत असले मग कसली चिंता? चला तुतारी फ़ुंकूया आणि चला जग जिंकू या.